Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος: Ἐπιστολὴ 7η πρὸς τὴν Ὀλυμπιάδα

«Ένα είναι το φοβερό, ένας ο πειρασμός, η αμαρτία μόνο».
1α. «Θα προσπαθήσω πάλι να θεραπεύσω τη βαριά πληγή της φοβερής σου κατάθλιψης- «αθυμία»- να διαλύσω τα νέφη των λογισμών που σου σκοτίζουν το νου. Αναρωτιέμαι αλήθεια τι είναι εκείνο που προκαλεί στην ψυχή σου αυτή την τόσο δεινή ταραχή! Ότι σηκώθηκε άγρια τρικυμία, και καλά κρατεί; Ότι η κατάσταση είναι μαύρη και ζοφερή, κι η σκοτεινιά όμοια με ασέληνης νύχτας; Ότι τα πράγματα οδηγούνται στο μη περαιτέρω, τα πνευματικά ναυάγια είναι πολλά και πικρά, και η αθλιότητα στην Εκκλησία της οικουμένης αυξάνεται συνεχώς; Αυτό το βλέπω και το γνωρίζω κι εγώ, και κανείς δεν μπορεί να έχει αντίρρηση εδώ. Κι αν θέλεις, μπορώ να σου περιγράψω τα συμβαίνοντα, και να δώσω τη φοβερή εικόνα αυτής της τραγωδίας πολύ πιο παραστατικά όσο και δραματικά ως εξής:
Βλέπω να μαίνεται η θάλασσα παντού, να αναμοχλεύεται από τα βάθη της αβύσσου, πτώματα ναυτικών να επιπλέουν, και άλλα να έχουν καταποντιστεί. Βλέπω τα σανιδώματα των πλοίων διαλυμένα, σπασμένα τα κατάρτια, σκισμένα τα πανιά, τα κουπιά πεσμένα από τα χέρια των κωπηλατών, τους καπετάνιους αντί να κρατούν γερά το τιμόνι, να κάθονται στο κατάστρωμα, με τα χέρια πλεγμένα γύρω απ’ τα γόνατα,

αδύναμοι μπρος στα γινόμενα, να κλαίνε, να θρηνούν, να ολολύζουν , να ολοφύρονται μοναχά. Μήτε ουρανό ξεχωρίζω, μήτε πέλαγο μακριά, μήτε μια μικρή έστω σπίθα φως. Παντού βαθύ σκοτάδι, αδιαπέραστο πηχτό, τόσο που δε βλέπεις το διπλανό σου, μόνο το άγριο πλατάγισμα των κυμάτων ακούς να χτυπούν τα πλευρά των πλοίων, να ορμούν σαν θαλάσσια θηρία κατά των επιβατών! Μπορώ να κάνω την εικόνα ακόμα πιο ζοφερή, να φτάσω ως εκεί που δεν παίρνει των δεινών την περιγραφή. Αλλά, όποια απεικόνιση των πραγμάτων κι αν επιχειρήσω, δε χωρεί αμφιβολία ότι είναι κατώτερη από τα όσα επισυμβαίνουν δεινά.
β. Ωστόσο , παρότι όλα αυτά τα βλέπω και τα γνωρίζω πολύ καλά, δεν απελπίζομαι, ούτε παύω χρηστές ελπίδες να διατηρώ, καθώς αναλογίζομαι ότι ο Κυβερνήτης του κόσμου μπορεί να κατανικήσει κι αυτή την τρικυμία και όλα της τα δεινά, να σταματήσει αυτή την αναταραχή, όχι βέβαια ταχυδακτυλουργικά, παρά με ένα νεύμα του μοναχά! Τώρα, αν δεν το κάνει αμέσως και από την αρχή, είναι γιατί αυτή την τακτική ακολουθεί, να μην καταλύει αμέσως τα δεινά , αλλά όταν αυξηθούν πολύ, φτάσουν στο απροχώρητο, και απογοητευτούν οι πιο πολλοί. Τότε συνηθίζει να παρεμβαίνει, να κάνει το θαύμα, να εκπλήσσει αποκαλύπτοντας τη μεγάλη του δύναμη, έχοντας στο μεταξύ δοκιμάσει την αντοχή στην υπομονή όσων υπομένουν αυτά!
γ. Παρακαλώ λοιπόν να μην απελπίζεσαι. Τούτο λάβε υπόψη σου πολύ σοβαρά, Ολυμπιάδα, ένα μόνο είναι το φοβερό, η αμαρτία, η πτώση στην αμαρτία, αυτό και μόνο αυτό- «Εν γαρ εστίν, Ολυμπιάς φοβερόν, εις πειρασμός, αμαρτία μόνον»! Αυτό το λόγο ούτε λεπτό δεν έπαψα να στο λέω και να τον επαναλαμβάνω. Όλα τα άλλα είναι παραμύθια, είτε για επιβουλές μιλήσει κανείς, είτε για απέχθειες, δόλους, συκοφαντίες, κατηγόριες, δημεύσεις, εξορίες, ξίφη ακονισμένα, πέλαγο τρικυμισμένο, παγκόσμιο πόλεμο ή οικουμενικό. Καθένα και όλα μαζί αυτά, δεν είναι παρά μόνο πρόσκαιρα και φθαρτά, έχουν επιπτώσεις στο θνητό σώμα μας, δεν παραβλάπτουν την αθάνατη ψυχή. Γι’ αυτό και ο Απ. Παύλος θέλοντας να δείξει πόσο ευτελή και τιποτένια είναι και τα καλά του παρόντος βίου και τα κακά, τα περιέλαβε όλα σε μια και μόνη λέξη, είναι «πρόσκαιρα», είπε, «αυτά που φαίνονται είναι «πρόσκαιρα» - .
Γιατί φοβάσαι τα πρόσκαιρα, αυτά που παραρρέουν σαν το ρεύμα του ποταμού; Τέτοια είναι τα παρόντα, είτε καλά είτε κακά. Ένας προφήτης πάλι παρομοίασε την όλη ανθρώπινη ευημερία και ευτυχία με το χορτάρι του αγρού, με ένα αγριολούλουδο, με ό,τι πιο ευτελές. Αναφέρθηκε στον πλούτο, την πολυτέλεια, τη δύναμη, την εξουσία, τις συνακόλουθες τιμές, περιέλαβε σε μια λέξη και ονομασία όλα όσα στα μάτια των ανθρώπων φαίνονται μεγάλα και λαμπρά για τη δόξα που τα συνοδεύει επιστρατεύοντας την εικόνα του χορταριού και είπε. «Όλη η δόξα του ανθρώπου είναι φευγαλέα σαν το αγριολούλουδο» - Ησ. 40,6 .


Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ»
Εισαγωγικά- Νεοελληνική απόδοση
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
ΕΚΔΟΣΗ
«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ»